Barter to forma rozliczenia, która cieszy się coraz większą popularnością. Czym jest barter, na jakich zasadach działa i z jakimi korzyściami się wiąże?
Barter to forma transakcji handlowej, w której dochodzi do wymiany dobra za dobro. Mogą wystąpić 4 warianty barteru: towar za towar, usługa za usługę, towar za usługę, usługa za towar. Konsekwencją takiej transakcji jest to, że nie występuje w niej obrót pieniędzmi.
W polskich przepisach nie funkcjonuje barter jako taki. Dokonując transakcji barterowej należy opierać się na Kodeksie Cywilnym i zasadach dotyczących umowy zamiany (która jest funkcjonalnie najbliższa barterowi). Transakcja barterowa zawsze okolona jest umową, która ma charakter konsensualny i jest wzajemna. Warto podkreślić, że w takiej umowie obie strony są jednocześnie zarówno „sprzedającym”, jak i „nabywcą”.
Dokonanie zamiany pomiędzy podmiotami, gdzie przedmiotem są towary lub usługi jest w świetle prawa klasycznym nabyciem i sprzedażą. Z punktu widzenia podatkowego, niezwykle ważne jest poprawne, dokładne i rzetelne dokumentowanie takich transakcji – odbywa się to z pomocą umowy barterowej i faktury.
W związku z tym, że swoistą cechą wymiany dóbr jest wzajemność, towary i/lub usługi będące przedmiotem umowy powinny być warte tyle samo. Nie ma możliwości opodatkowania różnicy, jaka mogłaby się pojawić pomiędzy towarem sprzedanym a nabytym. Do podatku dochodowego za przychód wlicza się wartość zbytego towaru (lub usługi) – tę wartość księguje się na podstawie faktury lub rachunku. Z kolei w koszty przedsiębiorca może wrzucić wartość widniejącą na fakturze, którą otrzymał od kontrahenta, z którym dokonuje barteru.
Wszystkie towary i usługi, które są przedmiotem umowy barterowej podlegają jednocześnie opodatkowaniu podatkiem VAT (zgodnie z ogólnymi zasadami opodatkowania). Obowiązek podatkowy powstaje w momencie dostarczenia towaru lub wykonania usługi, bądź w dniu wystawienia faktury, jeżeli wygenerowano ją wcześniej.
Umowa barterowa musi mieć charakter oświadczenia woli obu stron zawierających umowę. Forma umowy musi być pisemna (jest to najbezpieczniejsza opcja). Specyfika dokumentu i transakcji barterowej wymaga, aby dokument zawierał jak najwięcej danych. Wśród obowiązkowych informacji należy wymienić: dane obu stron (imiona i nazwiska przedstawicieli, nazwy firm, adresy, numery NIP), datę i miejsce zawarcia umowy oraz datę wykonania umowy, przedmiot/y umowy (ze szczegółami) oraz ustaloną wartość przedmiotu umowy.
• art. 2 pkt 27b, art. 29 ust. 3 Ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 74, poz. 444
• art. 603 i 604 Ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1287
• art. 12 ust. 3 Ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888