Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej – obowiązki pracodawcy

Decydując się na zatrudnienie osoby niepełnosprawnej w firmie pracodawca bierze na siebie pewne obowiązki. Istnieje kilka wymogów, które muszą być spełnione, jeśli w firmie zostanie zatrudniona osoba z niepełnosprawnością. Dowiedz się, jakie obowiązku należy spełnić.

Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej – regulacja prawna

Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej reguluje ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (dz. U. z 2008 r. Nr 44 poz. 908 z późn. zm.). Zagadnieniem zajmuje się także, jak w przypadku innych pracowników, Kodeks Pracy. Prawa osób niepełnosprawnych gwarantuje również Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. oraz uchwalona przez Sejm 1 sierpnia 1997 r. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych.

Stopnie niepełnosprawności a zatrudnienie

Jeśli pracodawca wybiera zatrudnienie osoby niepełnosprawnej powinien wiedzieć, że ustalono trzy stopnie niepełnosprawności.

Pierwszy stopień – znaczny – to orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Oznacza ono osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie na warunkach pracy chronionej. Taka osoba w celu pełnienia ról społecznych wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Drugi stopień jest umiarkowany i opisuje osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej lub częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Trzeci stopień niepełnosprawności określany jest jako lekki. Oznacza on osobę o naruszonej sprawności organizmu, która powoduje w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonania pracy.

Przypisanie znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie przekreśla szans na zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Pracodawca musi jednak przystosować stanowisko pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej lub zatrudnić w formie telepracy.

Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej a czas pracy

Osoby niepełnosprawne nie mogą przekraczać 8 godzin pracy na dobę i 40 godzin tygodniowo. Nie mogą być też zatrudnione w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Od 10 lipca 2014 roku osoby, którym przyznano znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, nie mogą przekraczać w pracy 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Co ważne, skrócony wymiar czasu pracy nie obniża przysługującego wynagrodzenia. Dotyczy to zarówno stawki zasadniczej, jak i godzinowej.

Pracownik z przyznaną niepełnosprawnością, oprócz 15 minutowej przerwy przysługującej wszystkim pracownikom, ma także prawo do dodatkowej 15 minutowej przerwy na gimnastykę lub odpoczynek wliczonej do czasu pracy. Reguluje to art. 17 wspomnianej już wcześniej Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.

Takiego ograniczenia czasu pracy w zatrudnieniu osoby niepełnosprawnej nie stosuje się w przypadku osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy na wniosek osoby zatrudnionej lekarz przeprowadzający profilaktyczne badania pracowników bądź w przypadku jego braku – lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą – wyrazi na to zgodę.
Koszty badań lekarskich pracownika pokrywa pracodawca decydujący się na zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Wydatki obejmują również ewentualne badania dodatkowe, które okażą się konieczne do wydania zaświadczenia o celowości stosowania wydłużonych norm czasu pracy.

Dodatkowe uprawnienia dla pracowników ze stopniem niepełnosprawności

Poza skróconym czasem pracy pracownik z orzeczeniem niepełnosprawności ma prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Jego wymiar wynosi 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Warto pamiętać, że tego prawa do dodatkowego urlopu nie nabywa się z dniem uzyskania stopnia niepełnosprawności. Liczy się go od przepracowania jednego roku od dnia zakwalifikowania osoby do któregoś stopnia niepełnosprawności. Osoby niepracujące na pełen etat mają pomniejszony ten dodatkowy urlop zgodnie z zasadami kodeksu pracy.

Turnus rehabilitacyjny

Ponadto osoby posiadające umiarkowany i znaczny stopień niepełnosprawności mają prawo do 21 wolnych dni roboczych w ciągu roku do wykorzystania na udział w turnusie rehabilitacyjnym. W takim wypadku pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi zwolnienia od pracy na podstawie wniosku o skierowanie na turnus rehabilitacyjny. Wniosek wystawia lekarz opiekujący się osobą niepełnosprawną. We wniosku powinny znaleźć się informacje o rodzaju turnusu i terminie jego trwania. Za okres zwolnienia na turnus pracownikowi przysługuje wynagrodzenie. Jego wysokość obliczana jest jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Podstawę do wypłaty wynagrodzenia stanowi zaś dokument wystawiony przez organizatora turnusu. Zaświadczenie to potwierdza obecność pracownika na turnusie.

Uwaga! Należy pamiętać, że łączny wymiar urlopu dodatkowego oraz zwolnienia na udział w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekraczać 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Masz wątpliwości dotyczące zatrudnienia osoby niepełnosprawnej? Zastanawiasz się, jakie obowiązki ciążą na pracodawcy? Skontaktuj się z Biurem Rachunkowym GRIMP! Chętnie doradzimy!