Czym jest barter?

Barter to forma rozliczenia, która cieszy się coraz większą popularnością. Czym jest barter, na jakich zasadach działa i z jakimi korzyściami się wiąże?

Co to jest barter?

Barter to forma transakcji handlowej, w której dochodzi do wymiany dobra za dobro. Mogą wystąpić 4 warianty barteru: towar za towar, usługa za usługę, towar za usługę, usługa za towar. Konsekwencją takiej transakcji jest to, że nie występuje w niej obrót pieniędzmi.
W polskich przepisach nie funkcjonuje barter jako taki. Dokonując transakcji barterowej należy opierać się na Kodeksie Cywilnym i zasadach dotyczących umowy zamiany (która jest funkcjonalnie najbliższa barterowi). Transakcja barterowa zawsze okolona jest umową, która ma charakter konsensualny i jest wzajemna. Warto podkreślić, że w takiej umowie obie strony są jednocześnie zarówno „sprzedającym”, jak i „nabywcą”.

O czym pamiętać przy barterze?

Dokonanie zamiany pomiędzy podmiotami, gdzie przedmiotem są towary lub usługi jest w świetle prawa klasycznym nabyciem i sprzedażą. Z punktu widzenia podatkowego, niezwykle ważne jest poprawne, dokładne i rzetelne dokumentowanie takich transakcji – odbywa się to z pomocą umowy barterowej i faktury.
W związku z tym, że swoistą cechą wymiany dóbr jest wzajemność, towary i/lub usługi będące przedmiotem umowy powinny być warte tyle samo. Nie ma możliwości opodatkowania różnicy, jaka mogłaby się pojawić pomiędzy towarem sprzedanym a nabytym. Do podatku dochodowego za przychód wlicza się wartość zbytego towaru (lub usługi) – tę wartość księguje się na podstawie faktury lub rachunku. Z kolei w koszty przedsiębiorca może wrzucić wartość widniejącą na fakturze, którą otrzymał od kontrahenta, z którym dokonuje barteru.
Wszystkie towary i usługi, które są przedmiotem umowy barterowej podlegają jednocześnie opodatkowaniu podatkiem VAT (zgodnie z ogólnymi zasadami opodatkowania). Obowiązek podatkowy powstaje w momencie dostarczenia towaru lub wykonania usługi, bądź w dniu wystawienia faktury, jeżeli wygenerowano ją wcześniej.

Umowa barterowa

Umowa barterowa musi mieć charakter oświadczenia woli obu stron zawierających umowę. Forma umowy musi być pisemna (jest to najbezpieczniejsza opcja). Specyfika dokumentu i transakcji barterowej wymaga, aby dokument zawierał jak najwięcej danych. Wśród obowiązkowych informacji należy wymienić: dane obu stron (imiona i nazwiska przedstawicieli, nazwy firm, adresy, numery NIP), datę i miejsce zawarcia umowy oraz datę wykonania umowy, przedmiot/y umowy (ze szczegółami) oraz ustaloną wartość przedmiotu umowy.

Podstawa prawna:

• art. 2 pkt 27b, art. 29 ust. 3 Ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 74, poz. 444
• art. 603 i 604 Ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny – Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1287
• art. 12 ust. 3 Ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888