Zatrudnianie Ukraińców 2022

W ostatnich latach wzrosła liczba pracujących w Polsce obywateli Ukrainy. Od wybuchu wojny toczącej się na terytorium naszego sąsiada od 24 lutego coraz więcej obywateli Ukrainy szuka pracy w Polsce. W reakcji na nową rzeczywistość polski rząd wprowadził udogodnienia i ułatwił legalne zatrudnianie Ukraińców w Polsce.

Zatrudnianie Ukraińców 2022 – wytyczne sprzed wojny

Na początek należy przypomnieć, że Ukrainę, która nie jest członkiem Unii Europejskiej, obowiązują bardziej rygorystyczne przepisy. Obywatele ukraińscy muszą spełniać wymogi przepisów o zatrudnianiu obcokrajowców, czyli osób z państw trzecich. Potrzebny jest zatem udokumentowany legalny pobyt oraz zezwolenie na pracę w Polsce. Sama wiza turystyczna nie może pełnić funkcji dokumentu zezwalającego na pracę. Na legalny pobyt i pracę w naszym kraju mogą liczyć również osoby o statusie uchodźcy, jednak na jego nadanie czeka się nawet rok.

Sytuacja zmieniła się od 24 lutego 2022 roku. Wybuch wojny na terytorium Ukrainy i masowy napływ do Polski ludzi uciekających przed rosyjską agresją spowodował, że polski rząd musiał wprowadzić stosowne zmiany, by ułatwić wjazd i zatrudnianie Ukraińców w Polsce.

Legalny pobyt dla obywateli Ukrainy – zasady od 24 lutego

W reakcji na kryzysową sytuację rząd polski uchwalił specustawę o pomocy obywatelom Ukrainy. Ustawa ta reguluje kwestie pobytu w Polsce i podejmowania pracy. Zgodnie z ustawą wjazd Ukraińców do Polski od dnia 24 lutego 2022 roku uprawnia do legalnego pobytu przez 18 miesięcy (licząc od 24 lutego). Podkreślić należy, że jeśli w tym czasie obywatel Ukrainy wyjedzie z Polski na dłużej niż miesiąc, to uprawnienie do legalnego pobytu mu przepada.

Aby potwierdzić wjazd do Polski wystarczy pieczątka Straży Granicznej. Jeśli natomiast wjazd Ukraińca nie został zarejestrowany przez komendanta Straży Granicznej podczas kontroli granicznej, wtedy Komendant Główny Straży Granicznej rejestruje pobyt obywatela Ukrainy w Polsce na jego wniosek. Musi on być złożony nie później niż 60 dni od dnia wjazdu do naszego kraju. W przypadku gdy obywatel ukraiński nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, wniosek ten składa w jego imieniu przedstawiciel ustawowy lub osoba sprawująca rzeczywistą opiekę nad dzieckiem.

Zgoda na legalny pobyt obywateli Ukrainy wynosi 18 miesięcy licząc od 24 lutego 2022 (a nie od faktycznego dnia wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). Okres ten nie będzie dotyczył osób, które: posiadają status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, zgodę na pobyt tolerowany lub mają zezwolenie na pobyt stały, pobyt rezydenta długoterminowego czy też zezwolenie na pobyt czasowy.

W drodze rozporządzenia Rada Ministrów ma określić datę stanowiącą koniec okresu liczonego od 24 lutego 2022, w którym wjazd do Polski z Ukrainy będzie uznawany za legalny. Data ta zostanie ustalona na podstawie liczby Ukraińców przekraczających granicę, aktualnej sytuacji ludności cywilnej oraz perspektywy zakończenia wojny w Ukrainie.

Zatrudnianie Ukraińców 2022 – co musi zrobić pracodawca?

Dzięki przyjęciu wspomnianej specustawy w Polsce obywatele Ukrainy mogą pracować legalnie, jeśli ich pobyt na terytorium RP jest zgodny z prawem. Wystarczy, że pracodawca chętny na zatrudnienie Ukraińca lub współmałżonka obywatela Ukrainy w ciągu 14 dni od daty podjęcia pracy poinformuje o tym odpowiedni powiatowy urząd pracy. Trzeba to zrobić za pośrednictwem portalu praca.gov.pl.

Procedura ta dotyczy Ukraińców, którzy wjechali do Polski od dnia 24 lutego 2022, a także tych przebywających legalnie w naszym kraju na innej podstawie.

Zgłaszając pracownika z Ukrainy do powiatowego urzędu pracy pracodawca musi podać:

• dane osobowe obywatela Ukrainy,
• informacje dotyczące wykonywanej pracy,
• dane dotyczące podmiotu powierzającego wykonywanie pracy Ukraińcowi.

Każda z tych trzech podanych wyżej kategorii musi zawierać konkretne informacje. Wypiszemy poniżej, co jest potrzebne w zgłoszeniu.

Dane osobowe Ukraińca muszą składać się z:

• imienia (lub imion) i nazwiska,
• daty urodzenia,
• płci,
• obywatelstwa,
• rodzaju, numeru i serii dokumentu podróży bądź innego dokumentu pozwalającego ustalić tożsamość i państwo, w którym wydano ten dokument,
• numeru PESEL (jeśli został nadany).

Informacje dotyczące wykonywanej pracy z kolei powinny zawierać:

• stanowisko lub rodzaj wykonywanej pracy,
• rodzaj zawartej umowy,
• miejsce wykonywania pracy.

Niezbędne dane pracodawcy powierzającego wykonywanie pracy obywatelowi Ukrainy:

• nazwa lub imię (imiona) i nazwisko,
• adres siedziby bądź zamieszkania,
• numer telefonu albo adres poczty elektronicznej o charakterze służbowym,
• numery identyfikacyjne NIP i REGON lub PESEL,
• symbol PKD i opis działalności związanej z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę,
• jeśli zachodzi taka sytuacja to numer wpisu do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia.

Obowiązki pracodawcy przy zatrudnianiu obywateli Ukrainy

Pracodawca, który decyduje się na zatrudnianie Ukraińców, musi pamiętać, że obowiązują go takie same zasady jak przy zatrudnianiu obywateli Polski. Wynagrodzenie za pracę nie może być zatem niższe niż płaca minimalna lub minimalna stawka godzinowa. Umowa musi być zawarta pisemnie, a cudzoziemcowi należy przedstawić przed podpisaniem przetłumaczoną wersję umowy (jeśli nie zna języka polskiego). Dla pewności warto podpisać umowę w dwóch językach lub sporządzić notatkę, że zatrudniany cudzoziemiec zna język polski i rozumie podpisywaną umowę. Ponadto pracodawca musi zgłosić pracownika do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia przez niego pracy.

Jak uzyskać PESEL dla Ukraińca

Zatrudnianie Ukraińców ułatwia dodatkowo możliwość nadawaniu obywatelom Ukrainy numeru PESEL. Każdy obywatel Ukrainy, który wjechał do RP legalnie od 24 lutego 2022, może złożyć wniosek o nadanie numeru PESEL. Wniosek ten należy złożyć w dowolnym polskim urzędzie gminy.