Kwestia VAT po wznowieniu działalności gospodarczej

Zawieszenie działalności gospodarczej nie oznacza, że podmiot przestaje pełnić rolę przedsiębiorcy. Nie jest to równoznaczne z całkowitym zamknięciem przedsiębiorstwa. Tak samo, gdy działalność zostanie wznowiona, nie jest to równoznaczne z jej rozpoczęciem, lecz stanowi kontynuację.

Niemniej wznowienie wykonywania działalności gospodarczej po jej zawieszeniu wymaga dopełnienia pewnych formalności od przedsiębiorcy. Oprócz złożenia wniosku o wznowienie działalności do ewidencji CEIDG (w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność oraz wspólników spółki cywilnej), należy również ponownie opłacać składki i podatek VAT. Co w tym zakresie mówią przepisy?

Jakie obowiązki VAT wiążą się z odwieszeniem działalności gospodarczej?

Zawieszenie działalności przez osobę fizyczną zarejestrowaną jako czynny podatnik VAT skutkuje skreśleniem jej z rejestru podatników w okresie zawieszenia powyżej 6. miesięcy.

Zgodnie z art. 96 ust. 9g ustawy o VAT podatnik wykreślony z rejestru zostaje ponownie zarejestrowany jako podatnik VAT z dniem wznowienia wykonywania działalności gospodarczej – bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego. Podatnik VAT uzyskuje taki sam status, jaki posiadał przed dniem zawieszenia działalności.

W praktyce oznacza to, że osoba fizyczna wznawiająca działalność zostaje automatycznie zarejestrowana jako czynny podatnik VAT i nie musi w tym celu składać zgłoszenia VAT-R. Zaleca się jednak, aby po wznowieniu działalności upewniła się, że nastąpiła ponowna rejestracja.

Kiedy trzeba ponownie zarejestrować się jako podatnik VAT?

Jeżeli działalność została zawieszona na czas określony nie krótszy niż 30 dni i datę wskazano na wniosku, zostanie ona automatycznie wznowiona w dniu podanym we wniosku o zawieszenie. Jeżeli jednak działalność zawieszono na czas nieokreślony albo przedsiębiorca chce zmienić określoną wcześniej datę wznowienia, konieczne jest złożenie wniosku do rejestru CEIDG.

Przedsiębiorca, który zawiesił działalność na okres co najmniej 6 miesięcy, zostaje automatycznie wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. Nastąpi to po upływie okresu nieskładania deklaracji VAT za 6 ostatnich miesięcy lub 2 kwartałów. Gdy w tym czasie przedsiębiorca wznowi działalność, również zostanie automatycznie przywrócony jako czynny podatnik VAT.

W miesiącu, w którym osoba fizyczna wznawia działalność, musi złożyć ewidencję podatkową VAT JPK_V7 i deklarację VAT JPK_V7 miesięczną.

Za drugi miesiąc po wznowieniu działalności składa deklarację VAT kwartalną, jeżeli miesiąc wznowienia jest jednocześnie ostatnim miesiącem kwartału. Po wznowieniu działalności przedsiębiorcę obowiązują te same terminy składania deklaracji i płatności podatku VAT.

Czy można odzyskać VAT od zakupów dokonanych podczas zawieszenia działalności?

Jeżeli osoba fizyczna w trakcie zawieszenia działalności dokonywała zakupów na cele służbowe i odliczyła od nich VAT, składając deklarację VAT za miesiąc, w których je nabyła, wówczas po wznowieniu działalności powinna wykazać w deklaracji VAT nadwyżkę VAT z uwzględnieniem dokonanych zakupów.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca zawiesił swoją działalność na dłużej niż 6 miesięcy i zostanie wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT, wówczas nie ma on prawa do dokonywania odliczeń od podatku z tytułu zakupów dokonywanych na firmę w okresie trwania zawieszenia. Zasada ta wynika wprost z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT, z którego wynika, że prawo do odliczenia podatku nie ma zastosowania do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT, zgodnie z art. 96 wspomnianej ustawy.

Jeżeli zakupy na cele firmowe dokonano w czasie zawieszenia działalności, ale nie odliczono od nich podatku VAT, wówczas istnieje możliwość dokonania tego w pierwszym miesiącu od daty wznowienia działalności, wykazując pełną nadwyżkę VAT naliczonego do wszystkich zakupów firmowych dokonanych w trakcie zawieszenia działalności gospodarczej.

Jakie inne zmiany w VAT mogą nastąpić po wznowieniu działalności?

Biorąc pod uwagę treść interpretacji Dyrektora KIS z 5 września 2022 roku, podatnik, który zawiesił prowadzenie działalności, nadal pozostaje podatnikiem od towarów i usług, ale nie prowadzi aktywnej działalności. Tym samym w chwili wznowienia działalności nie rozpoczyna jej, lecz występuje jako podatnik ją kontynuujący.

Ponadto w niektórych sytuacjach osoba fizyczna po wznowieniu działalności może wrócić do zwolnienia z podatku VAT, jeżeli spełnia wszystkie warunki ustawowe odnośnie do przedmiotowego lub podmiotowego zwolnienia z VAT.

W związku z tym kwota limitu 200 000 zł wynikająca z art. 113 ust. 1 ustawy, dająca prawo do zwolnienia od podatku VAT, dotyczy podatnika w pełnej wysokości, niezależnie od zawieszenia i późniejszego wznowienia działalności w trakcie roku podatkowego lub w kolejnych latach. Zawieszenie działalności nie wpływa na wysokość kwoty limitu, która uprawnia do zwolnienia od podatku od towarów i usług.